PAGPAPAUNLAD NG BANSA SA PAGPAPABUTI SA MGA SEKTOR NG EKONOMIYA
Ano nga ba ang sektor ng ekonomiya?
Mayroon ang ating ekonomiya na apat na sektor na nakakaapekto sa ating bansa. Ito ay:
1.) Sektor Ng Agrikultura
Dito nagmumula ang hilaw na materyales, tagabili ng mga produkto ng industriya, nagkakaloob ng hanapbuhay, at ito ang pinanggagalingan ng dolyar. Binubuo ito ng 4 na sektor:
A. Panghahalaman - Ito ay tumutukoy sa mga pangunahing pananim ng bansa tulad ng palay, mais, niyog, tubig, tubo, saging, pinya, kale, mangga, tabako, at abaka.
B. Panghahayupan - tumutukoy sa pag aalaga sa mga hayop tulad ng kalabaw, baka, etc.
C. Pangingisda - nahahati ang industriya ng pangisdaang komersyal, munisipal at aquaculture.
D. Panggubat - ito ay tumutukoy sa mga yamang-gubat kagaya ng troso, plywood, tabla at iba pang mga yamang nakukuha sa mga punong kahoy sa kagubatan.
Ang mga suliranin na kinakaharap dito ay pagkaubos ng kagubatan na dapat natin solusyunan sa pamamagitan ng pagtanim ng panibagong mga puno lalo na iyong mga paubos na uri. Dahil din dito, nagkakaroon ng erosyon ng lupa, andito to din ang problemang polusyon na dapat natin bigyang aksyon dahil nakakaapekto ito sa ating ekonomiya. Kaya naman dapat ay magbigay ng impormasyon sa magsasaka tungkol sa paggamit ng makabagong teknolohiya upang mapadali ang kanilang gawain at mapabilis ang produksyon.
Ang sektor ng Agrikultura ay may kaugnayan sa Reporma sa lupa
a. Batas Republika Blg. 821 - itinatag ni dating pangulong Ramon Magsaysay. Ito ang batas na nag tatag ng Agrikultural Credit Cooperative Financing Administration na nagkaloob ng mababang interes.
b. Batas Republika Blg. 6657 - itinatag ni dating Pangulong Corazon Aquino. Ito ay ang Compehensive Agrarian Reform Law (CARL). Ang batas na ito ay ang nagpatupad ng comprehensive Agrarian Reform Program (CARPS) . Sa ilalik ng programang ito, ang lahat ng pampubliko at pampribadong lupaing agrikultural, anuman ang tanim ay ipapamahagi sa mga magsasaka na walang sariling lupa.
c. Batas ng Pangulo Blg. 2 at 27 - na ipinatupad ni Dating Pangulong Ferdinand Marcos. Ito ay batas kung saan napailalim ang buong bansa sa reporma sa lupa na nakapaloob sa Blg. 2.
d. Kalahi Arzone - ipinatupad ni dating Pangulong Gloria Macapagal Arroyo. Ang mga sonang ito ay binubuo ng isa o higit pang munisipalidad na may layunin na gawing produktibo ang agrikultura.
e. Batas Republika Blg. 7905 - ipinatupad ni Dating Pangulong Fidel Ramos . Batas na nagpatibay ng implementasyon ng CARP.
2.) Sektor ng Industriya
Dito makikita ang proseso ng paggawa ng hilaw na materyales, suplay ng yaring produkto at ang paggamit ng makabagong teknolohiya na nakakatulong sa pag papaunlad ng bansa . Binubuo rin ito ng 4 na subsector:
A. Pagmimina - tumtukoy sa pagkuha sa mineral na matatagpuan kalimitan sa ilalim ng lupa tulad ng ginto, oilak tanso, marmol atbp.
B. Konstruksyon - ito ay naglalayong maipatayo ang mga kailangan na daan, tulay, gusali atbp. konstruksyon na may kinalaman sa pisikal na pagpapaganda ng isang bansa
C. Pagmamanupaktura - ito ay produksyon ng mga pangangailangan ng bawat tao upang mabuhay sa pang araw-araw.
D. Elektrisidad at Gas - napapatakbo ang mga kagamitan para sa telekomunikasyon, mga sasakyan para sa transportasyon at mga makina para sa produksyon.
Katulad ng Agrikultura, may suliranin ding kinakaharap sa sektor bg Industriya tulad ng hindi angkop na proyekto pamahalaan, maraming proyekto ang ipanatutupad ng pamahalaan ngunit hindi naman ito nagagamit dahil sadyang hindi naman ito gaanong kailangan o hindi napapakinabangan kaya nasasayang o napupunta sa wala lamang ang pondo, kung ganuto ang problema, dapat alamin ng pamahalaan ang mga proyekto na kailangan ng ating bansa at siguruhing napapatupad ito. Ang sumunod na suliranin na an ay ang kawalan ng sapat na puhunan, dahil dito nahihirapang mapalawak ang ating industriya, ang maaaring solusyon dito ay ang mamayanan ay dapat mag bayad ng maayos na buwis at budgetin ng pamahalaan ang mga ito.
3.) Sektor ng Paglilingkod
Ito ang sektor na nagbibigay ng iba't-ibang serbisyo sa mga negosyo at sa mga konsyumer. Meron itong 6 na sektor:
A. Pananalapi - ito ang nagpapaikot ng kalakalan at sa mismong ekonomiya ng bansa
B. Insurance - nagbibigay ng pagkakataon sa mga kompanya na magbibigay ng karapatdapat na pakinabangan at benepisyo sa lahat ng manggagawang Pilipino at nagsisilbing protekston sa mga manggagawang Pilipino na nagtr-trabaho ayon sa kanilang kalinangan.
C. Komersyo - binubuo ng subsektor gaya ng serbisyong edukasyon, medikal, pang negosyo, libangan hotel, restawran, atbp.
D. Pagmamay-ari ng Tirahan at Real State - dito nakapaloob ang Urban Developement Coordinating Council na nangangasiwa ng lahat ng patakaram, plano, at programa ng sektor ng pabahay.
E. Kalakalang Panlabas - ito ay tumutukoy sa tingian o pakyawang kalakalan sa loob ng bansa.
F. Transprotasyon at Komunikasyon - sa sektor na ito ay mas napapadali ang pagunlad ng bansa dahil sa binibigyan dito ng kahalagahan ang transportsayon at teknolohiyang ginagamit.
Nawa'y masolusyunan ang mga suliranin ng ating ekonomiya, katulad ng problema sa atin sektor.
Sources:
https://www.google.com.ph/search?q=nag+aalaga+ng+kalabaw&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjqjf2yyNXSAhUEE7wKHYs6Cf4Q_AUIBygB&biw=768&bih=909#hl=en-US&tbm=isch&q=taking+care+of+carabao&*&imgdii=Wy4Hf9PdQB7OkM:&imgrc=dziVLoFV1WW3JM:
https://www.google.com.ph/search?q=paggugubat&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivmn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj_17SIy9XSAhUKT7wKHUYGCLMQ_AUIBygB#imgrc=ymVEPUAzWEmXIM:
https://www.google.com.ph/search?q=pangingisda&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjAzbC3y9XSAhUCybwKHSGgAPsQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=WO5BkzTOEGc81M:
https://www.google.com.ph/search?q=pagmimina&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiq9rSWzNXSAhVIi7wKHXhaAWEQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=5SCBNeTQ8uRzIM:
https://www.google.com.ph/search?q=konstruksiyon&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiS-ePZzNXSAhXHfbwKHfqqBi8Q_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=WejhdOnyz9afuM:
https://www.google.com.ph/search?q=pagmamanupaktura&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivmn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjpxfWUzdXSAhWGiLwKHVFYCq8Q_AUIBygB#imgrc=iaevVF-Otd7NoM:
https://www.google.com.ph/search?q=elektrisidad+at+gas&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=inv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjCs7TfzdXSAhVJwbwKHWn-BpMQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=c3XjfTxquhsXeM:
https://www.google.com.ph/search?q=pananalapi&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiTkbWNztXSAhWLwrwKHaXMB3wQ_AUIBygB#imgdii=USnhU_qhbJEnSM:&imgrc=s36Gmjw0G0ATkM:
https://www.google.com.ph/search?q=komersyo&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=inv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwimkeKc2tXSAhVLObwKHb1hDxMQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=2OVtOGtich2toM:
https://www.google.com.ph/search?q=insurance&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=inmv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwizlvv72tXSAhUKjLwKHewECykQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=9lkmPkjRqsMzdM:
https://www.google.com.ph/search?q=bahay&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivmn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj9qeuH29XSAhXJU7wKHbQ-B9wQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=syWxIcVh5psg_M:
https://www.google.com.ph/search?q=transportasyon&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiHoavc3dXSAhWJvbwKHePXCLIQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=7JWXHCz6URoHaM:
https://www.google.com.ph/search?q=transportasyon&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiHoavc3dXSAhWJvbwKHePXCLIQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=7JWXHCz6URoHaM:
https://www.google.com.ph/search?q=kalakalang+panlabas&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=inv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj8wb_S3dXSAhUMvbwKHS1UCt4Q_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=D684ftlLw6IsOM:
B. Panghahayupan - tumutukoy sa pag aalaga sa mga hayop tulad ng kalabaw, baka, etc.
C. Pangingisda - nahahati ang industriya ng pangisdaang komersyal, munisipal at aquaculture.
D. Panggubat - ito ay tumutukoy sa mga yamang-gubat kagaya ng troso, plywood, tabla at iba pang mga yamang nakukuha sa mga punong kahoy sa kagubatan.
Ang mga suliranin na kinakaharap dito ay pagkaubos ng kagubatan na dapat natin solusyunan sa pamamagitan ng pagtanim ng panibagong mga puno lalo na iyong mga paubos na uri. Dahil din dito, nagkakaroon ng erosyon ng lupa, andito to din ang problemang polusyon na dapat natin bigyang aksyon dahil nakakaapekto ito sa ating ekonomiya. Kaya naman dapat ay magbigay ng impormasyon sa magsasaka tungkol sa paggamit ng makabagong teknolohiya upang mapadali ang kanilang gawain at mapabilis ang produksyon.
Ang sektor ng Agrikultura ay may kaugnayan sa Reporma sa lupa
a. Batas Republika Blg. 821 - itinatag ni dating pangulong Ramon Magsaysay. Ito ang batas na nag tatag ng Agrikultural Credit Cooperative Financing Administration na nagkaloob ng mababang interes.
b. Batas Republika Blg. 6657 - itinatag ni dating Pangulong Corazon Aquino. Ito ay ang Compehensive Agrarian Reform Law (CARL). Ang batas na ito ay ang nagpatupad ng comprehensive Agrarian Reform Program (CARPS) . Sa ilalik ng programang ito, ang lahat ng pampubliko at pampribadong lupaing agrikultural, anuman ang tanim ay ipapamahagi sa mga magsasaka na walang sariling lupa.
c. Batas ng Pangulo Blg. 2 at 27 - na ipinatupad ni Dating Pangulong Ferdinand Marcos. Ito ay batas kung saan napailalim ang buong bansa sa reporma sa lupa na nakapaloob sa Blg. 2.
d. Kalahi Arzone - ipinatupad ni dating Pangulong Gloria Macapagal Arroyo. Ang mga sonang ito ay binubuo ng isa o higit pang munisipalidad na may layunin na gawing produktibo ang agrikultura.
e. Batas Republika Blg. 7905 - ipinatupad ni Dating Pangulong Fidel Ramos . Batas na nagpatibay ng implementasyon ng CARP.
2.) Sektor ng Industriya
Dito makikita ang proseso ng paggawa ng hilaw na materyales, suplay ng yaring produkto at ang paggamit ng makabagong teknolohiya na nakakatulong sa pag papaunlad ng bansa . Binubuo rin ito ng 4 na subsector:
A. Pagmimina - tumtukoy sa pagkuha sa mineral na matatagpuan kalimitan sa ilalim ng lupa tulad ng ginto, oilak tanso, marmol atbp.
B. Konstruksyon - ito ay naglalayong maipatayo ang mga kailangan na daan, tulay, gusali atbp. konstruksyon na may kinalaman sa pisikal na pagpapaganda ng isang bansa
C. Pagmamanupaktura - ito ay produksyon ng mga pangangailangan ng bawat tao upang mabuhay sa pang araw-araw.
D. Elektrisidad at Gas - napapatakbo ang mga kagamitan para sa telekomunikasyon, mga sasakyan para sa transportasyon at mga makina para sa produksyon.
Katulad ng Agrikultura, may suliranin ding kinakaharap sa sektor bg Industriya tulad ng hindi angkop na proyekto pamahalaan, maraming proyekto ang ipanatutupad ng pamahalaan ngunit hindi naman ito nagagamit dahil sadyang hindi naman ito gaanong kailangan o hindi napapakinabangan kaya nasasayang o napupunta sa wala lamang ang pondo, kung ganuto ang problema, dapat alamin ng pamahalaan ang mga proyekto na kailangan ng ating bansa at siguruhing napapatupad ito. Ang sumunod na suliranin na an ay ang kawalan ng sapat na puhunan, dahil dito nahihirapang mapalawak ang ating industriya, ang maaaring solusyon dito ay ang mamayanan ay dapat mag bayad ng maayos na buwis at budgetin ng pamahalaan ang mga ito.
3.) Sektor ng Paglilingkod
Ito ang sektor na nagbibigay ng iba't-ibang serbisyo sa mga negosyo at sa mga konsyumer. Meron itong 6 na sektor:
A. Pananalapi - ito ang nagpapaikot ng kalakalan at sa mismong ekonomiya ng bansa
B. Insurance - nagbibigay ng pagkakataon sa mga kompanya na magbibigay ng karapatdapat na pakinabangan at benepisyo sa lahat ng manggagawang Pilipino at nagsisilbing protekston sa mga manggagawang Pilipino na nagtr-trabaho ayon sa kanilang kalinangan.
C. Komersyo - binubuo ng subsektor gaya ng serbisyong edukasyon, medikal, pang negosyo, libangan hotel, restawran, atbp.
D. Pagmamay-ari ng Tirahan at Real State - dito nakapaloob ang Urban Developement Coordinating Council na nangangasiwa ng lahat ng patakaram, plano, at programa ng sektor ng pabahay.
E. Kalakalang Panlabas - ito ay tumutukoy sa tingian o pakyawang kalakalan sa loob ng bansa.
F. Transprotasyon at Komunikasyon - sa sektor na ito ay mas napapadali ang pagunlad ng bansa dahil sa binibigyan dito ng kahalagahan ang transportsayon at teknolohiyang ginagamit.
Nawa'y masolusyunan ang mga suliranin ng ating ekonomiya, katulad ng problema sa atin sektor.
Sources:
https://www.google.com.ph/search?q=nag+aalaga+ng+kalabaw&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjqjf2yyNXSAhUEE7wKHYs6Cf4Q_AUIBygB&biw=768&bih=909#hl=en-US&tbm=isch&q=taking+care+of+carabao&*&imgdii=Wy4Hf9PdQB7OkM:&imgrc=dziVLoFV1WW3JM:
https://www.google.com.ph/search?q=paggugubat&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivmn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj_17SIy9XSAhUKT7wKHUYGCLMQ_AUIBygB#imgrc=ymVEPUAzWEmXIM:
https://www.google.com.ph/search?q=pangingisda&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjAzbC3y9XSAhUCybwKHSGgAPsQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=WO5BkzTOEGc81M:
https://www.google.com.ph/search?q=pagmimina&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiq9rSWzNXSAhVIi7wKHXhaAWEQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=5SCBNeTQ8uRzIM:
https://www.google.com.ph/search?q=konstruksiyon&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiS-ePZzNXSAhXHfbwKHfqqBi8Q_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=WejhdOnyz9afuM:
https://www.google.com.ph/search?q=pagmamanupaktura&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivmn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjpxfWUzdXSAhWGiLwKHVFYCq8Q_AUIBygB#imgrc=iaevVF-Otd7NoM:
https://www.google.com.ph/search?q=elektrisidad+at+gas&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=inv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjCs7TfzdXSAhVJwbwKHWn-BpMQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=c3XjfTxquhsXeM:
https://www.google.com.ph/search?q=pananalapi&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiTkbWNztXSAhWLwrwKHaXMB3wQ_AUIBygB#imgdii=USnhU_qhbJEnSM:&imgrc=s36Gmjw0G0ATkM:
https://www.google.com.ph/search?q=komersyo&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=inv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwimkeKc2tXSAhVLObwKHb1hDxMQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=2OVtOGtich2toM:
https://www.google.com.ph/search?q=insurance&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=inmv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwizlvv72tXSAhUKjLwKHewECykQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=9lkmPkjRqsMzdM:
https://www.google.com.ph/search?q=bahay&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivmn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj9qeuH29XSAhXJU7wKHbQ-B9wQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=syWxIcVh5psg_M:
https://www.google.com.ph/search?q=transportasyon&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiHoavc3dXSAhWJvbwKHePXCLIQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=7JWXHCz6URoHaM:
https://www.google.com.ph/search?q=transportasyon&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=ivn&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiHoavc3dXSAhWJvbwKHePXCLIQ_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=7JWXHCz6URoHaM:
https://www.google.com.ph/search?q=kalakalang+panlabas&rlz=1C9BKJA_enPH682PH683&hl=en-US&prmd=inv&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwj8wb_S3dXSAhUMvbwKHS1UCt4Q_AUIBygB&biw=768&bih=909#imgrc=D684ftlLw6IsOM:
